Bir sorunla karşılaştığımızda bizden hemen istenen internet hız testindeki terimler bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu nedenle, internet hız testindeki sonuçlar ne demek, konulu kısa bir yazıyla karşınızdayım.

İnternet Hız Testi Hangi Siteden Yapılır?

Hız testi için kullanabileceğiniz bir çok web sitesi bulunmakta, bunlardan başlıcaları;
speedtest.net
fast.com (daha fazla göster seçeneğini mutlaka kullanın)
nperf.com

Yukarıdaki sitelerden herhangi biri ile hız testi yapabilirsiniz, kullanım kolaylığı açısından fast.com’u öneririm. Sitelerden herhangi birine girdiğinizde ekranda “Testi Başlat”, “Go” vb. bir buton görececeksiniz, butona tıklayın ve testi başlatın. Teste başlamadan önce mutlaka test yapmadığınız diğer cihazlardan ve kendi cihazınızda farklı bir websitesi, online video vs. olmadığına emin olun. Açık olması durumunda test sonucunuz kötü çıkabilir bu da sorunu tespit etmenizi zorlaştırabilir. Daha önceki yazımda da belirttiğim gibi imkan varsa modeme kablo ile bağlanın yoksa da olabildiğince yakın bir yerde hız testinizi yapın.

İndirme Hızı – Download Speed

Sizin bilgisayarınıza verilerin indirilme hızı, yani o anda bilgisayarınızda olmayan bir içeriğe erişirken, bu youtube’dan bir video izlemek olabilir, haber okumak, instagramdaki gönderilere bakmak olabilir. Bütün bunların hepsinin kalitesi, size ulaşma hızı, indirme hızı (download speed) ile ilişkili. Sonuç ne kadar yüksekse o kadar kaliteli video izleyebilir, donma sorunu yaşamazsınız.

İndirme hızını gösteren birim genellikle Mb/s olarak veriliyor, bazı yerlerde Kb/s ya da MB/s olarak da görebilirsiniz. B harfinin büyük yazılması Byte (Bayt) küçük yazılması ise bit temsil ediyor. Bit denilen, 0 veya 1 verisi, hani o filmlerde vs. efektlerle gözümüze sokulan 0 ve 1’ler işte, en küçük yapı birimi diyebiliriz. Bilgisayarınız da bitler ile çalışıyor. Aralarındaki ilişki; 8bit = 1 Byte yapar. 1 MegaByte (1 MB) ise 1024 KiloByte (1024 KB) yapıyor, yalnız 1 Mb = 1000Kb. Bit olduğu zaman 1000 ile çarpıp bölüyoruz.

Yükleme Hızı – Upload Speed

Karşıya yükleme yaparken artık siz gönderici oluyorsunuz yani, bir server’a ya da başka bir kullanıcıya veri gönderen kişi sizsiniz. Ülkemizde yükleme hızları bir hayli düşük, hatta bir çok forumda ve sosyal medyada bu dertten yakınan çok fazla kişiyi görebilirsiniz. Yükleme hızının düşük olmasının ADSL haricinde teknik bir kısıtlaması yok, yani servis sağlayıcınız aslında size daha fazla hız verebilir fakat tercih etmiyorlar. Buna rağmen pandemi sürecinde daha yüksek hızların kullanıcılara verilebileceğini, altyapının bunu kaldırabileceğini hep birlikte görmüş olduk. Alacağınız sonuç birimi indirme hızıyla aynı, Mb/s Kb/s cinsinden bir sonuç alacaksınız ters giden bir şey yoksa daha düşük bir değer olacak.

Ping – Gecikme

Düşük olması iyidir. Online oyun oynayanlar bilir, oynamayan ya da dikkatinden kaçanlar için anlatıyorum. Birimi milisaniye cinsinden, farklı bir birimle göremezsiniz. Bir veri paketinin sizin bilgisayarınızdan çıkıp karşıya varması ve oradan sizin bilgisayarınıza geri gelmesi olayında geçen süre. Bu değerin uygun olanı hız testinizde 10ms altı diyebilirim. Yaptığınız testte size en yakın olan sunucuyla test yapılıyor, bu da demek oluyor ki test sonucu olarak gördüğünüz ping değeri potansiyel olarak alabileceğiniz en düşük değer, internet bağlantı hızı olarak söylenen bant genişliğini ne kadar arttırırsanız arttırın veri paketlerinizin gittiği yol değişmiyor dolayısıyla eğer yüksek değerler alıyorsanız farklı çözüm yolları denemeniz şart. Aynı zamanda sizin kullandığınız uygulama, oyun her ne ise o sunucular muhtemelen size bu kadar yakın olmayacak dolayısıyla gerçekte olan gecikme test sonucunuzdan daha fazla olabilir.

Jitter – Dalgalanma ? Kararsızlık ?

Kısaca ne kadar düşük o kadar iyi, milisaniye birimiyle, internette paketleriniz asıl varacağı yere giderken bir çok noktadan geçer mesela bu noktalardan ilki sizin modeminizdir. Aslında veri paketiniz bu noktalardan geçerken her birinin kendi içinde bir gecikmesi oluyor yani bu noktaların içinde de bir gecikme var. Bunların ortalaması gibi düşünebilirsiniz. Jitter değeriniz yüksek ise, örneğin online bir görüşmede görüntünüz ve sesiniz bir anda durup bir anda hızlanmış gibi olacaktır. Başka bir deyişle değer yüksekse, gittiği yolda bir tıkanıklık var demektir.

Paket Kaybı – Packet Loss

İnternette yaptığımız veri alışverişinde bu verilerin daha küçük parçalara paketlendiğini sanıyorum anlatabildim, bu paketler yolda giderken kayıp olabiliyor. Olmaması gerekir ama olabiliyor. Yaptığınız testlerde eğer sizin tüm cihazlarınızın bağlantınızın (kablo, elektromanyetik dalgalardan etkilenme vb.) düzgün olduğuna eminseniz ve paket kaybı değeriniz yüksekse mutlaka servis sağlayıcınızla görüşün. Bir paketin kaybolması durumunda sistemler kendi içinde telafi edebiliyor ama çoğu kritik uygulamada, paket kaybı sorun yaratacaktır. Olması gereken değer 0.

En çok kullanılan araçlarda artık paket kaybı testi yapılmıyor, tr.packetlosstest.com linkten paket kaybı testi yapabilirsiniz.